مسجد سلطان احمد، استانبول
نام بومی ساختمان	(به ترکی: «Sultanahmet Camii»)
نام متناوب ساختمان	«مسجد آبی»
نوع ساختمان	مسجد
سبک معماری	معماری اسلامی
کشور	ترکیه
آدرس	استانبول
تاریخ پایان ساخت	۱۶۱۶ (میلادی)

مسجد سلطان احمد (که در زبان ترکی «Sultanahmet Camii» نام دارد) مسجدی است که در شهر استانبول واقع شده‌است. این شهر که در زمان امپراطوری عثمانی طی سالهای ۱۴۵۳ تا ۱۹۲۳ پایتخت این کشور بوده‌است هم اکنون بزرگترین شهر ترکیه است. این مسجد یکی از زیباترین شاهکارهای معماری اسلامی است. این مسجد به علت وجود کاشی‌های آبی رنگ در طراحی داخلی به «مسجد آبی» شهرت دارد.

تاریخچه

 

نمای دور مسجد آبی با شش مناره آن

این مسجد طی سالهای ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۹ به دستور سلطان احمد اول بنا شد و به همین دلیل پس از مرگ وی مسجد را مسجد سلطان احمد نامیدند. وی در همین مسجد دفن شده‌است. این مسجد در قدیمی‌ترین بخش استانبول واقع شده که این منطقه در قبل از سالهای ۱۴۵۳ (میلادی) مرکز قسطنطنیه، پایتخت امپراطوری بیزانس، محسوب می‌شده‌است. این مسجد در نزدیکی هیپودروم قسطنطنیه واقع شده‌است و تا کلیسای بزرگ مسیحیان با نام ایا صوفیا فاصله اندکی دارد.

این مسجد در چند قدمی سرای توپقاپی قرار دارد، کاخی که محل اقامت پادشاهان عثمانی تا سال ۱۸۳۵ بود و فقط تا ساحل بسفور چند دقیقه‌ای فاصله دارد. اگر از دریا به مسجد نگاه کنید، قبه‌ها و مناره‌های مسجد در بخش قدیمی شهر برجسته هستند و هدف سازندگان هم ایجاد چنین چشم انداز زیبایی بوده‌است.

این مسجد به عمد در مقابل عمارت ایا صوفیا ساخته شده تا نشان دهد که معماران عثمانی و مسلمان می‌توانند رقبای سرسختی برای اجداد مسیحی خود باشند. با این وجود، معمار نتوانسته قبه‌هایی بزرگتر از قبه عمارت ایا صوفیا بسازد و به همین دلیل تلاش کرده با تنظیم دقیق موقعیت قبه‌ها، شبه قبه‌ها و مناره‌ها جلوه‌ای زیبا را پدید آورد. علیرغم تلاش معمار، ابعاد ساختمان کوچکتر از ابعاد عمارت ایا صوفیا است که این مساله سلطان احمد را بسیار خشمگین کرد. بنابراین دو عمارت آثار تاریخی و معماری بسیار ارزنده‌ای هستند که جلوه‌ای منحصر به فرد را به این بخش از شهر می‌دهند.

 

نمای داخل مسجد آبی

در غرب این مسجد را با نام مسجد کبود می‌شناسند چرا که در نقاشی‌های طرح داخلی از رنگ آبی استفاده زیادی شده‌است. با این وجود، این نقاشی داخل مسجد بخشی از دکور داخلی اصلی نبوده و امروزه آنرا از دکور داخلی حذف کرده‌اند. بنابراین دکور داخلی مسجد دیگر منحصراً آبی رنگ نیست.

سده فار محمد آقا، معمار سلطان احمد دستور داشت تا در ساخت زیباترین و مجلل‌ترین مکان عبادت مسلمانان در جهان از هیچ تلاشی فروگذار نکند. ساختار اصلی مسجد تقریباً شبیه مکعب است که طول و عرض آن ۵۳ و ۵۱ است. جهت گیری مسجد به گونه‌ای است که وقتی مسلمانان نماز به پا می‌کنند، رو به سمت مکه داشته باشند و «محراب» در روبرویشان قرار داشته باشد.

معماری

 

نگاهی دقیق تر به صحن داخلی

 

یكی از قسمت‌های فرش

در واقع در بالای مکعب مجموعه‌ای از قبه‌ها و شبه قبه‌ها فضا را تسخیر می‌کنند و به سمت قبه اصلی اوج می‌گیرند، قبه اصلی ۳۳ متر قطر و ۴۳ متر ارتفاع دارد. جلوه نهایی یک هماهنگی بینایی زیباست که چشم را به سمت انتهای قبه هدایت می‌کند.

مسجد سلطان احمد تنها مسجد ترکیه‌است که شش مناره دارد. وقتی تعداد مناره‌ها اعلام شد، عده‌ای از سلطان انتقاد کردند و وی را به علت تقلید از شش مناره مسجد الحرام در مکه سرزنش نمودند. وی با پرداخت مبلغی، مناره هفتم مسجد کعبه را ساخت تا این انتقادها را آرام کند.

دور تا دور صحن مسجد در پایین‌ترین قسمت توسط ۲۰۰۰۰ کاشی سرامیک دست ساز تزیین شده‌است که این سرامیک‌ها در ازنیک (نیشای باستان) ساخته شده‌اند. بخش بالایی نقاشی شده‌است. بیش از ۲۰۰ پنجره شیشه‌ای نور را به درون صحن اصلی هدایت می‌کنند و از لوسترهای بزرگ نیز برای نورپردازی مسجد کمک گرفته شده‌است. در دکوراسیون از آیاتی از قرآن استفاده شده‌است که بسیاری از آنها به خط سید کاظم غباری نوشته‌اند که بزرگترین خطاط آن زمان بوده‌است. صحن اصلی فرش شده‌است و این فرش‌ها در زمان مقتضی تعویض می‌شوند.

مهمترین بخش صحن داخلی «محراب» است که از مرمری با تراش ظریف و کنده کاری ساخته شده و دیوارهای کناری آن از جنس سرامیک است. در سمت راست محراب «منبر» قرار دارد که امام جماعت در زمان خطابه به هنگام نماز ظهر یا در روز جمعه یا روزهای تعطیل بر روی آن می‌ایستد. طراحی صحن اصلی به گونه‌ای است که حتی در زمان شلوغی همه افراد بتوانند امام جماعت را ببینند و سخنانش را بشنوند.

هر مناره سه بالکن دارد و تا چندی قبل «مؤذن» می‌بایست پنج بار در روز از یک پله مارپیچ باریک عبور می‌کرد تا اذان بگوید. امروزه از یک سیستم بلندگو استفاده می‌شود و صدای اذان که توسط مساجد همجوار نیز اکو می‌شود در اغلب مناطق قدیمی شهر به گوش می‌رسد. عده زیادی از مردم ترک و گردشگران در هنگام غروب در پارک روبروی مسجد جمع می‌شوند تا صدای اذان مغرب را بشنوند و با غروب آفتاب، نورپردازی زیبای صحن مسجد را تماشا کنند.

نگارخانه

Süleymaniye Mosque
اطلاعات اولیه
موقعیت	استانبول, ترکیه
سیستم مختصات جغرافیایی	‏۵۰″ ۵۷′ ۲۸°شرق ‏۵۸″ ۰۰′ ۴۱°شمالی/ ۲۸٫۹۶۳۸۹غرب ۴۱٫۰۱۶۱۱جنوب/ -۲۸٫۹۶۳۸۹;-۴۱٫۰۱۶۱۱
	اسلام
مشخصات
مناره(ها)	4

 

منظره‌ای از «خلیج» و مسجد سلیمانیه‌ای، استانبول

مسجد سلیمانیه در استانبول از مسجدهای جامع این شهر است که در سال‌های ۱۵۵۰ تا ۱۵۵۷ ساخته شد.

این مسجد را معمار بزرگ عثمانی خواجه معمار سنان آغا به‌دستور پادشاه عثمانی سلطان سلیمان اول طرح کرد. ارتفاع گنبد این مسجد ۵۳ متر و قطر گنبد ۲۷٫۵ متر است. بنا به سنت عثمانی این مسجد چهار منار (گل‌دسته) دارد که نشانه مسجدهائی است که به امر شاهان ساخته می‌شد. سبک معماری آن، مانند دیگر کارهای سنان و معماران عثمانی ترکیبی از سبک و اسلامی است. بر پایهٔ رسم آن دوره این مسجد دارای ساختمان‌های جنبی مانند مدرسه و حمام و کتابخانه و کاروانسرا و بیمارستان و آشپزخانه عمومی نیز بوده‌است. این‌گونه ساختمان‌های جنبی را «کلیهٔ مسجد» (به ترکی عثمانی «جامی کولیه‌سی») می‌نامیدند.

 

نمای داخلی گنبد

در باغ پشت این مسجد آرامگاه‌های سلیمان اول و همسر و مادر و خواهرش و نیز آرامگاه‌های سلیمان دوم و احمد دوم قرار دارد.

Şehzade Mosque
مسجد شاهزاده
اطلاعات اولیه
موقعیت	استانبول, ترکیه
وابسته به	اسلام

مسجد شاهزاده یا شهزاده یکی از مساجد شهر استانبول در ترکیه است.

سلطان سلیمان اول از معمار سینان می‌خواهد که به یاد فرزندش محمد که در سال ۱۵۴۳ درگذشته بود یک مسجد بسازد. ساخت این مسجد که در سال ۱۵۴۴ آغاز گردیده بود در سال ۱۵۴۸ به پایان رسیده‌است. این مسجد که در مرکز شهر واقع شده، در بین مدرسه‌ها مقبره‌ها و عمارت‌ها ساخته شده‌است. دو مناره آن از نظر معماری بی نظیر است بسیار جلب توجه می‌نماید. این ساختمان که از نظر ابعادی و خطوط زیبا با سایر مساجد متفاوت است اولین اثر مهم معمار سینان است. در اطراف آن مقبره‌های بسیاری وجود دارد.

 

نمای داخلی مسجد شاهزاده

Şakirin Camii
اطلاعات
مکان	ترکیه، استانبول
مختصات	″47، ′00، °41 شمالی و ″28، ′01، °29 خاوری
مذهب	سنی
پایه‌گذاری‌شده در	۲۰۰۵
پایه‌گذار	خانواده شاکرین
معماری
معمار	خسرو تایلا، زینب فادیللی اوغلو
سبک معماری	اسلامی
گنجایش	۵۰۰
مساحت	۳۰۰۰ متر مربع
گنبد(ها)	۱
مناره(ها)	۲
بلندی مناره	۳۵ متر
وب‌گاه	http://www.sakirincamii.net/

مسجد شاکرین (که در زبان ترکی Şakirin Camii نام دارد) مسجدی است که در بخش آسیایی شهر استانبول قرار دارد. این مسجد در طول ۵ سال از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ احداث شده است و به عنوان یکی از مساجد مدرن ترکیه و جهان اسلام از آن نام برده می‌شود.

این مسجد به دلیل آنکه یکی از معماران آن یک بانوی مسلمان است مشهور شده است اما معماری آن بر اساس پلان و نقشه خسرو تایلا صورت گرفته است و خانم زینب فادیللی اوغلو که یک مهندس معمار ترک است طراحی داخلی و تصحیح معماری آنرا برعهده داشته است.

سفارش ساخت مسجد توسط بازماندگان خانم سمیحه شاکرین از خیرین ترکیه داده شده است و با موافقت شهرداری استانبول روی زمینی به مساحت ۱۰.۰۰۰ متر مربع و با زیربنای ۳۰۰۰ متر مربع ساخته شده است.

مسجد دارای دو مناره به ارتفاع ۳۵ متر است و چیزی که این مسجد را از سایر مساجد معاصر متمایز می‌کند طراحی داخلی غیرمعمول و مدرن آنست. سه سمت این مسجد شیشه ای می باشد

 

مسجد یاغ در آدانا

مسجد یاغ (به ترکی: Yağ Camii به معنای روغن) واقع در آدانای ترکیه در سال ۱۵۰۱ بدستور از طریق اضافه‌سازی بر بنای کلیسای سن ژاک به شکل مسجد درآمد.

معماری

طرح مسجد به سبک معماری است.

 

مسجد جامع آدانا در ترکیه

مسجد جامع آدانا (به ترکی: Adana Ulu Camii) مسجدی است در شهر آدانای ترکیه، در سال ۱۵۰۷ بدستور خلیل بیگ ساخته شده و متشکل است از مسجد، مدرسه و مرقد خلیل بیگ.

معماری

بنای مسجد مربع گونه است. معماری آن نمایشگر سبک دوران‌های ملوک الطوایفی و سلجوقیان است. این بنا همانقدر که بخاطر سبک معماری‌اش مورد توجه‌است. بجهت تزئینات با سنگ و بویژه سنگ‌های رنگارنگ و کاشی نیز مشهور است.

نگارخانه

مسجد سلیمیه
اطلاعات اولیه
موقعیت	ادیرنه, ترکیه
سیستم مختصات جغرافیایی	‏۳۴″ ۳۳′ ۲۶°شرق ‏۴۱″ ۴۰′ ۴۱°شمال/ ۲۶٫۵۵۹۴۴غرب ۴۱٫۶۷۸۰۶جنوب  -۲۶٫۵۵۹۴۴;-۴۱٫۶۷۸۰۶
وابسته به	سنی
استان	استان ادیرنه
کلان‌شهر	ادیرنه
شرح معماری
معمار(ها)	معمار سنان
نوع معماری	مسجد
تمام شده	۱۵۶۸
مشخصات
مناره(ها)	۴
ارتفاع مناره	۷۱

مسجد و مجموعه سلیمیه در شهر ادیرنه یکی از آثار گزیده معماری دوره عثمانی در ترکیه است که در مرکز استان ادیرنه در بخش اروپایی ترکیه ساخته شده‌است.

معمار این مجموعه دینی، معمار سنان معمار رسمی دربار پادشاهان عثمانی بوده‌است.

این مجموعه در دوره سلطنت سلطان سلیم دوم عثمانی ساخته شده‌است. آغاز ساخت مسجد طبق کتیبه‌ای که در این مجموعه موجود است به سال ۹۷۶ هجری قمری (۱۵۶۸ میلادی) برمی‌گردد و طبق پیش‌بینیها قرار بود ساخت این مسجد در روز ششم آذر سال ۹۵۳ خورشیدی به اتمام برسد اما در تاریخ ۲۳ اسفند سال ۹۵۳ به افتتاح رسیده‌است.

معمار سنان این اثر را مهمترین اثر معماری خود نامیده‌است. به طوری که درباره ساخت این اثر گفته‌است: "در دوران شاگردی‌ام مسجد شهزاده استانبول را ساختم. وقتی که بنا شدم مسجد سلیمانیه را به اتمام رساندم. اما تمام نیرویم را صرف مسجد سلطان سلیم خان کردم و استادی خودم را به طور کامل و جامع اعلام کردم."

 

تمبر یادبود چاپ شده در دوره عثمانی با تصویری از مسجد سلیمیه

ویژگیهای مسجد سلیمیه

مسجد سلیمیه در زمینی به مساحت ۲۴۷۵ متر مربع بنا شده و زیربنای مسجد نیز ۱۶۲۰ متر مربع است. مساحت کل این مجموعه ۲۲ هزار و ۲۰۲ متر مربع است.

ارتفاع گنبد این مسجد ۴۳،۲۸ متر و قطر دهانه آن ۳۱،۳۰ متر است. گنبد روی یک پایه هشت ضلعی بنا شده‌است. چهار گنبدک در گوشه‌ها و یک نیم‌گنبد در محراب در مقاوم‌سازی گنبد اصلی بنا نقش دارند.

 

گنبد اصلی مسجد سلیمیه

گبند مسجد ۳۲ پنجره کوچک داشته و در بخشهای زیرین گنبد نیز ۶ ردیف پنجره وظیفه تأمین روشنایی این مسجد را برعهده دارند.

مسجد سلیمیه چهار مناره دارد و هر مناره دارای سه شرفه ۳۸۰ سانتیمتری دارد. ارتفاع مناره‌ها ۷۰،۸۹ متر است. این مسجد از لحاظ هنر مرمرتراشی، کاشیکاری و خوشنویسی نیز حائز اهمیت است. کاشیهای مسجد ساخت ایزنیک ترکیه‌است.

بخشی از کاشیهای این مسجد در زمان جنگهای عثمانی با روسیه در سالهای ۱۸۸۷-۱۸۸۸ از طرف میخائیل اسکوبلف ژنرال روسی به مسکو منتقل گردید.

 

نمای داخلی گنبد مسجد

ثبت مسجد سلیمیه به عنوان میراث جهانی

این مسجد در تاریخ ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۱ در جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو در پاریس وارد لیست میراث جهانی گردید.

نگارخانه