ثابت رحمان
ملیت	آذربایجانی
زادروز	۲۶ مارس ۱۹۱۰ شکی, آذربایجان
مرگ	۲۳ سپتامبر ۱۹۷۰ (-۶۱ سال) باکو, جمهوری سوسیالیستی آذربایجان

محمودوف ثابت کریم اوغلو (به ترکی آذربایجانی: Mahmudov Sabit Kərim oğlu) معروف به محمد ثابت رحمان (به ترکی آذربایجانی: Sabit Rəhman) (۱۹۷۰-۱۹۱۰) یکی از راه‌گشایان ادبیات فارسی نوین آذربایجان شوروی

زندگینامه

نویسندگی را با انتشار مقالاتی در روزنامه ملانصرالدین آغاز کرد.

وی خود را شاگرد میرزافتحعلی آخوندوف، جلیل محمد قلی زاده، عبدالرحمن حقویردیف و جعفر جبارلی می‌داند.

و در باره جبارلی می‌گوید:

او به من مشاهده دقیق دگرگونی‌هایی را که انقلاب سوسیالیستی در زندگیمان پدید آورد، و نیز چگونگی تصویر و توصیف مبارزه مرگ و زندگی کهنه و نو را آموخت.

ثابت رحمان در رشته‌های گوناگون ادبیات، از جمله آثار کلاسیک اروپا و روسیه به زبان آذربایجانی گرفته تا طنز، نمایشنامه، لیبرتو، فیلمنامه، داستان کوتاه و بلند و رمان‌نویسی ذوق‌ازمایی کرده، در هر کدام از رشته‌های یاد شده، آثاری پدید آورده‌است.

آثار

نمایشنامه‌ها

• عروسی
• خوشبخت‌ها
• آشناها
• روشنایی
• دختر نامزد
• بادها
• دروغ
• علی قلی ازدواج می‌کند
• زنده‌ها(که دنباله مرده‌های جلیل محمدتقی‌زاده‌است)

داستان‌ها و قصه‌ها

• بی‌وفا
• اشک‌های شوق
• آرزوها
• شاپایا
• ماجراهای میرقاسم
• پریشان
• هار
• فاجعه آخر
• رمان نینا

فیلم‌نامه‌ها و لیبرتوها

• احمد در کجاست
• ستاره
• هجران
• آن نشد این یکی باشد (مشهدی‌عباد)

منابع

• [PDF SABİT RƏHMAN – ۱۰۰]
• SABİT RƏHMAN - Voices of history
• کتاب نینا نوشته‌ٔ ثابت رحمان ترجمهٔ سیروس مددی، انتشارات ارمفان

عمران صلاحی
عمران صلاحی
زمینه کاری	نویسنده
ملیت	ایرانی
زادروز	۱۳۲۵
مرگ	۱۱ مهر ماه ۱۳۸۵
محل زندگی	اردبیل، تهران

عمران صلاحی(دهم اسفند ۱۳۲۵ - ۱۱ مهر ماه ۱۳۸۵) شاعر، نویسنده، مترجم و طنزپرداز ایرانی بود.

زندگی

عمران صلاحی در دهم اسفند سال ۱۳۲۵ در امیریه تهران از خانواده ای اردبیلی دیده به جهان گشود. عمده شهرت صلاحی در سال‌هایی بود که برای مجلات روشنفکری آدینه، دنیای سخن و کارنامه به طور مرتب مطالبی با عنوان ثابت حالا حکایت ماست می‌نوشت و از همان زمان وی بر اساس این نوشته‌ها «آقای حکایتی» لقب گرفت. از او آثاری به زبان ترکی آذربایجانی نیز در دست است.

صلاحی تحصیلات ابتدایی خود را در شهرهای قم، تهران، و تبریز به پایان رساند. نخستین شعر خود را در مجلهٔ اطلاعات کودکان به سال ۱۳۴۰ چاپ کرد. پدر خود را در همین سال از دست داد.

عمران صلاحی نوشتن را از مجلهٔ توفیق و به دنبال آشنایی با پرویز شاپور در سال ۱۳۴۵ آغاز کرد. سپس به سراغ پژوهش در حوزهٔ طنز رفت و در سال ۱۳۴۹ کتاب طنزآوران امروز ایران را با همکاری بیژن اسدی‌پور منتشر کرد که مجموعه‌ای از طنزهای معاصر بود. او شعر جدی هم می‌سرود و نخستین شعر او در قالب نیمایی در مجلهٔ خوشه به سردبیری احمد شاملو در سال ۱۳۴۷ منتشر شد.

وی با گل آقا نیز همکاری داشت.

صلاحی سپس در سال ۱۳۵۲ به استخدام رادیو درآمد و تا سال ۱۳۷۵ که بازنشسته شد به این همکاری ادامه داد. او همچنین سال‌ها همکار شورای عالی ویرایش سازمان صدا و سیما بود. او در سال ۱۳۵۳ با طاهره وهاب‌زاده ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های یاشار و بهاره‌است.

درگذشت

عمران صلاحی ساعت ۴ عصر ۱۱ مهر ماه سال ۱۳۸۵ با احساس درد در قفسه سینه راهی بیمارستان کسری شد و از آنجا به بیمارستان توس منتقل شد و در بخش سی‌سی‌یو بستری شد. همان شب پزشکان از بهبود وضعیت وی قطع امید کردند و سحرگاه از دنیا رفت. ساعاتی پس از درگذشت وی جمعی از اعضای کانون نویسندگان ایران در برابر بیمارستان توس حاضر شدند.

کتاب‌شناسی

• طنزآوران امروز ایران با همکاری بیژن اسدی‌پور (۱۳۴۹)
• گریه در آب (۱۳۵۳)
• قطاری در مه (۱۳۵۵)
• ایستگاه بین راه (۱۳۵۶)
• هفدهم (۱۳۵۸)
• پنجره دن داش گلیر (۱۳۶۱، به زبان ترکی آذربایجانی)
• رویاهای مرد نیلوفری (۱۳۷۰)
• شاید باور نکنید (۱۳۷۴، چاپ سوئد)
• یک لب و هزار خنده (۱۳۷۷)
• حالا حکایت ماست (۱۳۷۷)
• گزینه اشعار (۱۳۷۸)
• آی نسیم سحری (۱۳۷۹)
• ناگاه یک نگاه (۱۳۷۹)
• ملا نصرالدین (۱۳۷۹)
• از گلستان من ببر ورقی (۱۳۷۹)
• باران پنهان (۱۳۷۹)
• هزار و یک آینه (۱۳۸۰)
• آینا کیمی (به زبان ترکی آذربایجانی، ۱۳۸۰)
• تفریحات سالم
• طنز سعدی در گلستان و بوستان
• زبان‌بسته‌ها (منتخبی از قصه‌های حیوانات به نظم)
• عملیات عمرانی
• خنده سازان و خنده پردازان
• موسیقی عطر گل سرخ
• مرا بنام کوچکم صدا کن

آیین‌های بزرگداشت

پس از مرگ عمران دوستدارانش مراسم بسیاری را برای وی تدارک دیدند. در حالی که کمتر از ۳ ماه از وفات وی می‌گذشت بیش از ۱۲۰ برنامه بزرگداشت در نقاط مختلف ایران برای وی برگزار شد که در نوع خود بی‌سابقه بود. از مهم‌ترین این برنامه‌ها می‌توان به مراسم بزرگداشت توسط کانون نویسندگان (فرهنگسرای ارسباران تهران)، مراسم بزرگداشت توسط نویسندگان اردبیل (اردبیل)، مراسم بزرگداشت توسط انجمن های ادبی آذربایجان (انجمن ادبی ساهر، انجمن ادبی صابر، ایشیق گنجلری و فصلنامه آذری در فرهنگسرای اندیشه)، مراسم بزرگداشت توسط بچه‌های جوادیه و ... اشاره نمود.

منابع

• خبرگزاری ایسنا
• خبرگزاری میراث فرهنگی
• روزنامه جام‌جم
• خبرگزاری ایرنا

• کسی که با زبان زمان صحبت می‌کرد. گزارش رادیو زمانه به مناسبت مرگ عمران صلاحی
• گزارش تصویری از حضور اعضای کانون نویسندگان در برابر بیمارستان توس ساعاتی پس از درگذشت عمران صلاحی
• گزارش تصویری از تشییع پیکر عمران صلاحی از مقابل خانه هنرمندان و خاکسپاری در بهشت زهرا
• گفتگوی روزنامه جام جم با صلاحی
• گاه‌شمار زندگی صلاحی و دو شعر از وی در وب‌گاه انجمن شاعران ایران
• زندگی‌نامه صلاحی به قلم خودش و چند شعر از وی
• پیام نشریه گل آقا به مناسبت درگذشت صلاحی به نقل از خبرگزاری فارس
• گفتگوی روزنامه ایران با عمران صلاحی
• شعری از عمران صلاحی
• شعر طنزی از عمران صلاحی
• گزارش تصویری از تشییع جنازه عمران صلاحی
• بازتاب مرگ عمران صلاحی در رادیو زمانه، رادیوی وبلاگستان ایران

او در دهکده‌ای در کنار دریاچه ارومیه به دنیا آمد. هم‌اکنون ساکن تهران است. او تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده است. گزیده‌ای از دو دفتر شعر رسول یونان با عنوان «رودی که از تابلوهای نقاشی می گذشت» توسط واهه آرمن به زبان ارمنی ترجمه شده و در تهران به چاپ رسیده است

آثاری از او نیز توسط مریوان حلبچه‌ای به کردی سورانی ترجمه شده‌است.

او از داوران جایزه ادبی والس بوده است.

برخی از کتاب‌ها

1. روز بخیر محبوب من (مجموعه شعر)
2. کلبه‌ای در مزرعه برفی (مجموعه داستان)
3. روزهای چوبی (ترجمه/ گزینه شعر جهان)
4. گندمزار دور (مجموعه نمایش‌نامه)
5. کنسرت در جهنم (مجموعه شعر)
6. بنرجی چرا خودکشی کرد؟ ( ترجمه/ رمان – شعر از ناظم حکمت)
7. یک کاسه عسل ( ترجمه/ گزینه شعر ناظم حکمت)
8. فرشته ها ( مجموعه داستان‌های مینی مال)
9. تلگرافی که شبانه رسید ( ترجمه/ گزینه شعر ناظم حکمت)
10. بوی خوش تو (ترجمه/ گزینه شعر آذربایجان)
11. من یک پسر بد بودم (مجموعه شعر)
12. تخم مرغی برای پیشانی مرد شماره ۳ (نمایش‌نامه)
13. سنجابی بر لبه ماه (نمایش‌نامه)
14. یک بعد از ظهر ابدی (نمایش‌نامه)
15. خیلی نگرانیم شما، لیلا را ندیدید (رمان)
16. جاماکا (مجموعه شعرهای ترکی)
17. پایین آوردن پیانو از پله‌های یک هتل یخی (مجموعه شعر)

پیوند به بیرون

• وبلاگ رسول یونان

• مصاحبه با رسول یونان در روزنامه اعتماد
• مرده‌شور هم نماد بخشی از جامعه است ( گفت و گوی روزنامهٔ دنیای اقتصاد با رسول یونان)
• معرفی داوران جایزه شعر والس (رسول یونان) (وب‌گاه جایزه شعر والس)

• مینی مال از سوراخ قفل به خانه‌تان نفوذ می‌کند ( گفت و گوی خبرگزاری کتاب ایران با رسول یونان)

• دنیا را بدون قطار نمىتوانم تجسم کنم ( گفت و گوی روزنامهٔ حیات نو با رسول یونان)

• شاعر نشو، برو فوتبالیست شو! ( گفت و گوی همشهری جوان با رسول یونان)

گیورگوس سفریس
متولد	۱۳ مارس ۱۹۰۰ اورلا، ازمیر، امپراتوری عثمانی
درگذشته	۲۰ سپتامبر ۱۹۷۱ آتن، یونان
حرفه	شاعر، دیپلمات
ملیت	یونانی
جوایز مهم	جایزه نوبل ادبیات ۱۹۶۳

گیورگوس سِفِریس (به یونانی: Γιώργος Σεφέρης)‏ (۱۳ مارس ۱۹۰۰ - ۲۰ سپتامبر ۱۹۷۱) یکی از مهم‌ترین پایه‌گذاران شعر معاصر یونان است که از سال ۱۹۳۵ به‌این سو نفوذی بی‌پایان بر شاعران جوان کشور خود داشته‌است. اهمیت و اعتبار جهانی شعر او به‌حدّی بود که در سال ۱۹۶۳ به‌دریافت جایزهٔ نوبل در ادبیات نایل آمد.

گیورگوس سفریس دیپلمات نیز بود و از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۶۲ سفیر یونان در بریتانیا بود.

پیشینه

سفریس در ۲۹ ژانویه ۱۹۰۰ در اورلا در منطقه اسمیرنا (ازمیر کنونی) در آسیای کوچک زاده شد. پدرش حقوق‌دان و شاعر بود و او نیز راه پدر را برگزید. از سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۴ در پاریس به‌تحصیل حقوق پرداخت و با دنیای شعر و ادب انس گرفت. سپس یک سال و نیم در انگلستان گذاراند و در سال ۱۹۲۶ وارد خدمات سیاسی کشورش شد و بیش‌تر عمر خود را در مقامات گوناگون سیاسی در خارج از یونان سپری کرد. ده سال آخر زندگی سیاسی‌اش را سفیر یونان در کشورهای مختلف خاورمیانه و سپس انگلستان بود. از چندین دانشگاه معتبر درجهٔ دکترای افتخاری گرفت، و هنگامی که ژنرال‌ها در یونان قدرت را به‌دست گرفتند حکومت دیکتاتوری آنان را محکوم کرد و به‌سال ۱۹۷۱ درگذشت.

ویژگی‌های اشعار

با این که سفریس سال‌های درازی دور از یونان زندگی کرده و گاه در آثارش تأثیراتی از شاعران پاره‌ای از کشورهای دیگر دیده می‌شود، شعرش از بنیان‌های سنّتی یونان باستان نشأت گرفته‌است. مایه‌های اساسی شعر او ترانه‌ها و آوازهای عامیانهٔ سنتی، با ادبیات کهن جزیره کرت و به‌ویژه شعر حماسی قرون وسطائی آن و اسطوره‌ها و افسانه‌های یونان باستان است؛ و بر چنین زمینه‌ای است که سفریس عناصر اساسی شعرش را استوار کرده‌است.

با این وصف، شعر او در پیوند با واقعیت‌های معاصر یونان است. او در شعرش نخست زمینهٔ شعریِ واقع‌بینانه‌ای را پدید می‌آورد و آن‌گاه شخصیت‌های افسانه‌ای و اسطوره‌ای را وارد صحنه می‌کند.

اسطوره و افسانه و سنت‌ها و ادبیات عامیانه، چندان در اشعار سفریس به‌هم تنیده شده‌است که درک آن را برای غیریونانی‌ها دشوار می‌کند. گذشته از این، در این اشعار احساس «ویرانگی» نیز مشاهده می‌شود که وجه مشخصهٔ شعر بسیاری از شاعران بزرگ اروپایی، آمریکایی و انگلیسی سال‌های پس از جنگ جهانی اول است. هم‌چنین علاقهٔ شدید سفریس به تجربه‌ها و نوآوری‌های شاعران فرانسوی معاصرش در سبک و آهنگ شعر، در همان ایّام، این احساس را به‌انسان القا می‌کند که او نیز چونان پل والری کوشش داشته‌است به‌شعر «ناب» دست یابد. در بسیاری از اشعاری که پس از سال ۱۹۳۵ سروده نفوذ تکنیکی الیوت و پاند نیز مشهود است.

با این همه، جوهر اصلی شعر سفریس تجارب شخصی اوست، که بیانگر برداشتی غم‌انگیز از زندگی است. و او چون شاعری «متعهد» کوشیده‌است هر آنچه را که از درد انسانی دریافته و احساس کرده در شعر خویش بازتاب دهد. در واقع سفریس شاعری است ملی‌گرا با دیدی جهانی.

هستهٔ اصلی بسیاری از اشعارش سفریس «جان» جاودانگی گذشته، دلتنگی‌های خیال‌آمیز، و درد وطن است. صحنه‌پردازی‌های او ساده و رؤیایی، و بیش‌تر مربوط به دریاست. امّا از گل و پرنده و سنگ و مجسمه‌های شکسته و خرابه‌ها نیز گاه در اشعار خویش سخن به‌میان می‌آورد. سبک و بیان شعری او نیز چون شاعران نمادگرا و فراواقع‌گرا بی‌پیرایه و فریبا و با ظرافت و زیبایی تغزلی همراه‌است.

ستراتیس دریانورد، یکی از شخصیت‌هائی است که در بسیاری از اشعار سفریس ظاهر می‌شود.

منابع

شهروند، رامین: ژرژ سه‌فه‌ریس، در: کتاب جمعه. سال اول شماره ۲۱. ۴ مرداد ۱۳۵۸. صص ۲۶ تا ۳۴. (مطلب در مالکیت عمومی به خاطر قدمت).